Bekliyoruz hangi ses olayı vardır?
Buna “ünlü harf daralması” denir. A’da “anlamıyor ⇒ anlamıyor”, C’de “bekliyor ⇒ bekliyor”, D’de “oynuyor ⇒ oynuyor”, E’de “gözlemliyor ⇒ izliyor” ünlü harf daralmasıdır.
Hangi ses olayı vardır?
Türkçe’de ton olayları nelerdir? Ünlü düşmesinin örnekleri, özellikleri: • … ünlü daralması: • … ünlü türemesi: • … ünsüz yumuşaması • … ünsüz uyumu (= ünsüz benzeşmesi = ünsüz sertleşmesi) • … ünsüz düşmesi. • … ünsüz türemesi (ünsüz ikizleri) • … yardımcı ünsüzler (harf kaynaşması) •
Ünlü daralması nasıl anlaşılır?
Türkçede, a, e ile biten fiillerin şimdiki zaman kipinde, a ünlüleri hem telaffuzda hem de yazımda ı, u’dur. E ünlüsü i, ü olur: başlar ( Bir sesi titreşim, tonlama noktası, temas derecesi, düzlük, yuvarlaklık veya genizdenlik açısından başka bir sese benzer veya aynı yapma olgusuna asimilasyon denir. Bir ses her bakımdan başka bir sese benzediğinde buna toplam benzerlik denir. Örnek: şemsiye > şemsiye, soför > sürücü / sürücü, eczane > ezza, bunlar > bunnar, vb. Dilimizde ses olayları 8 başlık altında incelenir. Bunlar ünsüz benzeşmesi, ünsüz yumuşaması, ses düşmesi, ses türetme, ünlü daralması, iptal ve kaynaşmadır. Kelimenin kökü sanattır. “Ardışık”ta artış. Ünsüzlerde zayıflama var. Özetleyen harf “n”. Türkçede ünsüz yumuşaması veya ünsüz değişimi bir ses olayıdır. Sürekli sert ünsüzle biten kelimeler sesli harfle başlayan bir ek aldığında, kelimenin sonundaki ç, k, p, t ünsüzleri yumuşar ve sırasıyla c, g/ğ, b ve d olur. Bazı sözcüklere küçültme ekleri “-cık, -cik, -cak, -cek, -rak, -rek” ve “-l” ekleri eklendiğinde orta hecede ünsüz düşmesi meydana gelir. küçük-cuk>çok küçük, çok küçük-çok küçük>çok küçük, çok küçük-küçük>çok küçük, çabuk-cak>çabuk, büyük-büyük>çok büyük, küçük-büyük, yüksek-l>yüksel-, alçak-l>alçak-, küçük-l>küçült- vb. Bazı heceli sözcüklerde eki ünlü ile başlayanlarda ikinci hecedeki ince ünlüler düşürülmüştür: ağız/ağız, alın/alın, bağırmak/bagrım, beniz/benzi, beyin/beyin, boyun/boyun, bövur /bövrüm, burun/burnu, burun/genzi. , göğüs/göğsünüz, kalp/yüreğiniz, mide/karın, oğul/oğlu; dreh- / dreh-, … Türkçede iki ünlünün bir araya gelemeyeceği için, ünlüyle biten bir kök veya gövdenin sonuna gelip, ünlüyle başlayan ekten önce gelen (iki ünlü arasındaki) ünsüze kaynaşma ünsüzü veya yardımcı ünsüz denir. Dilimizdeki kelimeler ek aldığında kökleri değişmez. Bu kural iki kelime için geçersizdir. Buna göre, “I, you” kelimelerine -e eki eklendiğinde, kökteki e sesleri a olur ve bu ses olayına “ünlü değişimi” denir. “Ben + e – bana” kelimesi ünlü değişiminin bir örneğidir. Meşhur türevi bir-i-cik.dar-a-cık.az-ı-cık.genc-e-cik.düp-e-düz’dür. İç seste ünlü türetmesi: Geniş-düz kalıcı ünlü türetmesi de gözlemlenebilir. Geniş-düz ünlü: sert>sert, düz>düz aşağı, geniş gün ışığı>geniş gün ışığı, dar>dar, tamamen yalnız>tamamen yalnız, vb. Dar ünlü: azcık>acık, bircik>biricik, vb. Bunlar ünlü düşmesi, ünlü türetmesi ve ünlü daralmasıdır. Ünsüzlerde gözlenen ses olayları beş ana gruba ayrılır. Ünsüz benzeşmesi veya ünsüz uyumu, Türk dilbilgisinin fonetik olgularından biridir. Bu kurala göre, her sözcüğe eklenen ve ünsüz harfle başlayan türetme ve çekim ekleri, ondan önceki harf sert ünsüz ise sert harfle, yumuşak ünsüz ise yumuşak ünsüzle başlamalıdır: dolapta, aşçıda, kitapçıda, vb. Bazı sözcüklere küçültme ekleri “-cık, -cik, -cak, -cek, -rak, -rek” ve “-l” ekleri eklendiğinde orta hecede ünsüz düşmesi meydana gelir. küçük-cuk>çok küçük, çok küçük-çok küçük>çok küçük, çok küçük-küçük>çok küçük, çabuk-cak>çabuk, büyük-büyük>çok büyük, küçük-büyük, yüksek-l>yüksel-, alçak-l>alçak-, küçük-l>küçült- vb. Bazı iki heceli sözcüklerde ünlü ile başlayan bir ek varsa ikinci hecedeki dar ünlüler atlanır: ağız / ağız, alın / alın, çığlık / bağırsak, ben / benzi, beyin / beynimiz, boyun / boyun, yan / yan, burun / burunlar, burun / burunlar, göğüs / göğüs, kalp / yürek, göbek / göbek, oğul / oğul; dönüş- / dönüş-, … Bu yaklaşıma göre; Türkçede “ç, f, h, k, p, s, ş, t (Fıstıkçı)” (Şahap) ünsüzlerinden biriyle biten bir sözcüğün sonuna “b, c, d, g” ünsüzlerinden biriyle başlayan bir ek getirildiğinde, bu ünsüzler yerine sert karşılıkları olan “p, ç, t, k” ünsüzleri oluşmaktadır. Bu olguya ünsüz benzeşmesi adı verilmektedir. Dar ünlü: azcık>acık, bircik>biricik vb. Alıntı sözcüklerin Türkçeleşme aşamasında, sözcüğün son hecesine Türkçe kurallarına uymayan iki ünsüzün eklenmesiyle ünlü türemesi görülmektedir.Ses olayları kaç tanedir?
Art Arda hangi ses olayı?
Ünsüz değişimi nedir?
Kucucuk hangi ses olayıdır?
Ünlü düşmesi nedir örnek?
Yardımcı ses nedir?
Bana sana hangi ses olayı?
Ünlü türemesi örnekleri nelerdir?
Daracık kelimesinde hangi ses olayı vardır?
5. sınıfta kaç tane ses olayı vardır?
Ünsüz benzeşmesi nedir örnek?
Kucucuk hangi ses olayıdır?
Ünlü düşmesi nedir örnek?
Benzeşme ses olayı nedir?
Azıcık hangi ses olayı vardır?